Value Systems in the Polish Education.  The Past – the Present – the Future

Małgorzata STAWIAK-OSOSINSKA

doi:10.18662/lumproc.icsed2017.44

Małgorzata STAWIAK-OSOSINSKA Institute of Pedagogy and Psychology, Jan Kochanowski University in Kielce

DOI: https://doi.org/10.18662/lumproc.icsed2017.44

Keywords: Values, education, Poland, history

Abstract

Values and their system play an important role of social life stabilizers, they provide an individual and community with support. They enable orientation in the reality, choice and assessment of actions and mutual communication. Values, criteria and their choice as well as problem of personal ideal of a human being are the most important issues concerning education and upbringing. Education is to help in adapting to a specific social reality, assists in accepting required social attitudes, but at the same time it should encourage to shape one's own future actively and create new standards. Its objective is to shape and promote general values: truth, good and beauty. Upbringing and teaching should not be considered without looking at the problem of the upbringing goal, so they do not exist without judging and values. Values are a significant element of upbringing and education process. Education value systems were created through ages. Each period had its own “education ideal” which developed and was specified, which was defended and realized within education practice. The article shows how the canon of educational values changed over the centuries in Poland.

References

Araszkiewicz, F. W. (1978). Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: PWN.
Banach, C. (2001). Edukacja – wartość – szansa. Wybór prac z lat 1995-2001. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Chylińska, H. (1981). Ideał wychowawczy w okresie rewolucji społecznej w Polsce (1944-1948). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Denek, K. (1994). Wartości i cele edukacji szkolnej. Poznań-Toruń: „Edytor”.
Dobosiewicz, S. (1971). Reforma szkoły podstawowej. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
Edukacja dla Europy . Raport Komisji Europejskiej. (1999). Warszawa: Elipsa”.
Ejsmont, M. (1996). Kulturowe i rodzinne uwarunkowania struktury systemu wartości aprobowanego przez młodzież. In J. Żebrowski (Eds.), Edukacja w społeczeństwieobywatelskim i system wartości. Gdańsk: GTN, 219-227.
Freylichówna, J. (1938). Ideał wychowawczy szlachty polskiej w XVI i początku XVII wieku. Kraków: Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne.
Gajda, J. (1997). Wartości w życiu człowieka. Prawda, miłość, samotność. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Jałowiecki, S. (1978). Struktura systemu wartości. Warszawa: PWN.
Klimowicz, E. (1983). Wartość. In S. Jedynak (Ed.), Słownik etyczny. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 418.
Kupisiewicz, C. (1996). Syntetyczny raport o potrzebie i kierunkach reformy szkolnej. Głos Nauczycielski, 32-33, 45-96.
Kurdybacha, Ł. (1948). Ideał wychowawczy w rozwoju dziejowym. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
Kurdybacha, Ł. (1938). Staropolski ideał wychowawczy. Lwów: skł. gł. Księg. A. Krawczyński.
Łempicki, S. (1932). Polski ideał wychowawczy. Lwów – Warszawa: Książnica-Atlas.
Łempicki, S. (1936). Polskie tradycje wychowawcze. Warszawa: „Nasza Księgarnia”.
Misztal, M. (1980). Problematyka wartości w socjologii. Warszawa: PWN.
Nowak, M. (1996). Znaczenie wartości w procesie wychowania. In K. Popielski (Ed.), Człowiek – wartości – sens: studia z psychologii egzystencji: logoteoria i nooteoria, logoterapia i nooterapia.Lublin: Wydawnictwo KUL, 241-260.
Popielski, K. (1996). Wartości i ich znaczenie w życiu ludzi. In K. Popielski (Ed.), Człowiek – wartości – sens: studia z psychologii egzystencji: logoteoria i nooteoria, logoterapia i nooterapia(pp. 61-70).Lublin: Wydawnictwo KUL.
Siemianowski, A. (1995). Szkice z etyki wartości. Gniezno: „Gaudentinum”.
Socha-Kołodziej, K. (1996). Świat wartości młodzieży a potrzeby edukacyjne (na przykładzie przeprowadzonych badań w internatach szkolnych województwa częstochowskiego). In J. Żebrowski (Ed.), Edukacja w społeczeństwie obywatelskim i system wartości. Gdańsk: GTN, 173-180.
Strumska-Białko, L. (1996). Systemy wartości młodego pokolenia wobec zjawiska anomii społecznej w świetle badań przeprowadzonych wśród studentów pedagogiki. In J. Żebrowski (Ed.), Edukacja w społeczeństwie obywatelskim i system wartości. Gdańsk: GTN, 267-282.
Wróblewska, T. (2002). Rola wartości w życiu człowieka na przełomie XX i XXI wieku. In W. Kojs (Ed.), Wartości – edukacja - globalizacja. Wybrane zagadnienia. Cieszyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 57-73.
W perspektywie roku 2010. Komitet Prognoz „Polska w XXI wieku” przy Prezydium PAN. (1995). Warszawa.
Żołądź-Strzelczyk, D. (1990). Ideały edukacyjne doby staropolskiej. Warszawa – Poznań: PWN.